Peren onder de zonnepanelen: Van der Velpen innoveert met agrivoltaics

Kunnen we in de toekomst zowel voedsel als energie oogsten van dezelfde grond? Bij Van der Velpen geloven we dat dit kan. Samen met de KU Leuven en andere partners nemen wij deel aan een baanbrekend onderzoeksproject rond agrivoltaics, waarbij landbouw en energieopwekking hand in hand gaan.

Innovatie op onze perenboomgaard

In onze boomgaard in Bierbeek zijn boven de perenbomen semitransparante, bifaciale zonnepanelen geplaatst. Deze vangen licht op langs beide zijden en laten toch voldoende zonlicht door om de peren te laten groeien. Zo combineren we elektriciteitsopwekking met fruitteelt op dezelfde oppervlakte. Waar vroeger hagelnetten hingen, staan nu panelen die niet alleen stroom produceren, maar ook bescherming bieden.

Voordelen voor de landbouw

De zonnepanelen vervangen niet enkel de hagelnetten, ze zorgen ook voor een gunstig microklimaat.

• In de lente beschermen ze de bloesems tegen nachtvorst: onder de panelen is het tot twee graden warmer.

• In de zomer creëren ze schaduw en temperen ze hittegolven, waardoor de bomen minder stress ondervinden.

Dat levert niet alleen extra zekerheid voor de oogst, maar ook betere werkomstandigheden in de boomgaard.

Balans tussen oogst en energie

Een belangrijke vraag is hoeveel licht we de bomen kunnen ontnemen zonder dat de oogst er zwaar onder lijdt. Drie oogsten zijn ondertussen geanalyseerd: de perenopbrengst onder de panelen ligt gemiddeld 15% lager, terwijl de lichtinval er met 25% verminderd is. Dat resultaat is verrassend positief, want de kwaliteitsverschillen zijn minimaal. Wel zien we iets meer zogenoemde “flessenperen” die minder geschikt zijn voor verkoop als klasse 1-fruit, maar qua smaak en voedingswaarde zijn er geen verschillen.

Waardevolle energieproductie

De energieopbrengst van de installatie compenseert ruimschoots het verlies in kilo’s fruit. Met een capaciteit van 720 kWp per hectare leveren de panelen een aanzienlijke hoeveelheid elektriciteit. Voorlopig is die vooral economisch interessant bij eigen gebruik, maar in de toekomst kan ook lokale energiedeling een belangrijke rol spelen. Dat maakt het mogelijk dat landbouwers niet enkel voedsel, maar ook stroom leveren aan gezinnen of bedrijven in de buurt.

Wetenschappelijke onderbouw

Het onderzoeksproject wordt ondersteund door de KU Leuven en partners zoals het Innovatiesteunpunt. Met geavanceerde sensortechnologie volgen onderzoekers de groei en ontwikkeling van de peren nauwkeurig op. Daarnaast worden er 3D-simulaties gemaakt om voor elk perceel en gewas de optimale configuratie van zonnepanelen te berekenen. Zo willen we samen een model ontwikkelen dat niet alleen voor peren, maar ook voor andere teelten toepasbaar is.

Een blik vooruit

Hoewel de regelgeving rond vergunningen en energiedeling vandaag nog uitdagingen kent, geloven wij dat agrivoltaics een veelbelovende weg is naar een duurzamere toekomst. Voor Van der Velpen is dit project meer dan een proefopstelling: het is een concrete stap richting een landbouw die duurzame energieproductie combineert met kwaliteitsvolle fruitteelt.

Wij zijn trots om met onze boomgaard bij te dragen aan deze innovatie. Zo tonen we dat landbouwgrond tegelijk kan instaan voor voeding, energie én klimaatoplossingen – precies de uitdagingen waar onze maatschappij vandaag voor staat.