Pionieren met Optiflux: knapperig fruit, het hele jaar rond

In de boomgaarden van Bierbeek loopt fruitbedrijf Van der Velpen voorop in innovatie. Niet alleen in het telen van appels en peren, maar vooral in het slim bewaren ervan. Dankzij hun samenwerking met Optiflux, een KU Leuven spin-off die fruitopslag met sensoren en data-analyse naar een nieuw niveau tilt, zet het bedrijf mee de toon voor de toekomst van de fruitsector.

Traditioneel gebeurt bewaring van hardfruit in koelcellen met een gecontroleerde atmosfeer. Daarbij worden zuurstof en CO₂-niveaus gestuurd om het rijpingsproces te vertragen. Maar zelfs in die omstandigheden gaat er nog veel kwaliteit verloren. Tot wel de helft van een oogst kan sneuvelen door kwaliteitsverlies tijdens bewaring en distributie. Precies daar maakt Optiflux het verschil. Hun technologie meet via slimme sensoren hoe het fruit “ademt” en vertaalt die gegevens naar realtime inzichten en automatische aanpassingen van de bewaarcondities. Het resultaat: appels en peren die langer vers en knapperig blijven.

Jan Van der Velpen testte deze technologie als een van de eerste fruittelers in Vlaanderen. Waar hij begon met één koelcel, zijn er inmiddels meerdere uitgerust met Optiflux-sensoren. De resultaten spreken boekdelen: merkbaar betere hardheid, smaak en algemene kwaliteit, zelfs maanden na de oogst. “De cijfers liegen niet,” zegt Van der Velpen. “Voor ons is dit de toekomst. Je ziet en proeft het verschil.”

De samenwerking tussen Optiflux, KU Leuven en het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten (VCBT) resulteerde eerder in een pilootproject dat in de media onder de naam Digifruit verscheen. Toch is het vooral de bredere Optiflux-oplossing die impact heeft. Hun platform combineert Quality Insights (AI-gebaseerde kwaliteitsmetingen), Storage Insights (voorspellingen over bewaarpotentieel) en Storage Optimization (actieve sturing van de omstandigheden in de koelcel). Voor telers betekent dit een modulair systeem dat meegroeit met hun noden, van oogst tot verkoop.

Voor fruitbedrijven zoals Van der Velpen levert dat niet alleen betere kwaliteit, maar ook concrete economische voordelen. Minder verlies betekent meer verkoopbare kilo’s, een sterker merk bij de consument en, niet onbelangrijk, energiebesparing. Volgens de provincie Vlaams-Brabant, die het project financieel ondersteunde, kan het energieverbruik tot 15% lager liggen. Dat maakt Optiflux tegelijk een technologie die duurzaamheid en rendabiliteit hand in hand laat gaan.

Wat voor Jan Van der Velpen begon als een test, groeide uit tot een overtuiging. Hij hoopt dat collega-fruitbedrijven snel volgen. “We hebben het moeilijk in de sector, maar dit geeft ons een duidelijke troef tegenover het buitenland. Hoe beter de kwaliteit die je aan de klant kunt bieden, hoe sterker je staat.”

Met Optiflux bewijst Fruitbedrijf Van der Velpen dat innovatie en traditie elkaar niet hoeven uit te sluiten. Het resultaat: fruit dat langer fris, knapperig en smaakvol blijft, een winst voor teler, consument én klimaat.

Fruitbedrijf Van der Velpen investeert in groene energie en buurtbetrokkenheid met ECOOB

Wie vandaag langs de boomgaarden van Fruitbedrijf Van der Velpen in Bierbeek wandelt, ziet niet alleen rijen knapperige appels en peren, maar ook blinkende zonnepanelen op de grote bedrijfsloodsen. Deze panelen zijn meer dan een besparing op de energiefactuur: ze vormen het hart van een innovatief energieproject dat economische veerkracht koppelt aan lokale duurzaamheid.

Zonnepanelen als motor voor duurzame fruitteelt

De bedrijfsloodsen van Van der Velpen vergen veel energie, onder meer voor de koelinstallaties die het fruit maandenlang op topkwaliteit houden. Dankzij een samenwerking met ECOOB, de coöperatie voor hernieuwbare energie, werden de daken voorzien van een omvangrijke zonne-installatie. De opgewekte elektriciteit wordt gebruikt voor eigen verbruik, vooral tijdens periodes van piekbelasting zoals de oogst- en koelperiodes. Daardoor daalt de afhankelijkheid van het reguliere elektriciteitsnet en wordt het bedrijf minder kwetsbaar voor prijsschommelingen.

Energie voor én met de buurt

Het project gaat verder dan zelfvoorziening. Via ECOOB kunnen buurtbewoners en andere sympathisanten als coöperant instappen. Zij investeren mee en delen in de opbrengsten van de zonne-energie, terwijl ze ook toegang krijgen tot lokaal geproduceerde, groene stroom. Zo creëert het fruitbedrijf niet alleen waarde voor zichzelf, maar versterkt het ook de band met de omgeving. Het is een voorbeeld van hoe een agrarisch bedrijf kan uitgroeien tot een lokale energieleverancier en tegelijk maatschappelijke meerwaarde creëert.

Toekomst: industriële batterijen voor flexibiliteit

Hoewel zonnepanelen veel energie opleveren, schijnt de zon niet altijd wanneer de koelcellen het meeste vermogen vragen. Daarom werkt Van der Velpen aan een volgende stap: de installatie van industriële batterijen. Deze grote energieopslagsystemen maken het mogelijk om overtollige zonnestroom tijdelijk op te slaan en later te gebruiken wanneer de vraag piekt of wanneer de elektriciteitsprijs hoog is. Het verhoogt niet alleen de verbruiksflexibiliteit, maar biedt ook extra zekerheid tijdens periodes van lage productie of netspanningsproblemen.

Economie en ecologie hand in hand

Voor zaakvoerder Jan Van der Velpen is de investering een logische keuze. De fruitsector kampt met smalle marges en een toenemende druk om duurzamer te produceren. Door eigen energie op te wekken en te delen, dalen de operationele kosten én wordt de ecologische voetafdruk kleiner. De samenwerking met ECOOB biedt bovendien een solide financiële structuur, waarbij zowel het bedrijf als de coöperanten profiteren van de opbrengsten.

Inspiratie voor de sector

Het verhaal van Fruitbedrijf Van der Velpen toont dat duurzame energie en land- en tuinbouw perfect samengaan. Met zonnepanelen, buurtparticipatie en binnenkort industriële batterijen zet het bedrijf een belangrijke stap richting een circulaire energiehuishouding. Het initiatief bewijst dat een toekomstbestendig landbouwbedrijf niet alleen oog heeft voor kwaliteitsfruit, maar ook voor een veerkrachtige energiemix die de hele gemeenschap ten goede komt.

Van der Velpen laat zien dat een lokale teler meer kan betekenen dan heerlijke appels en peren alleen. Door technologie en samenwerking te omarmen, groeit het bedrijf uit tot een energiepionier die economie en ecologie in balans brengt, een voorbeeld dat andere ondernemers kan inspireren.

Peren telen met minder manuren: onze weg naar duurzame arbeidsbesparing

In de moderne fruitteelt is arbeid één van de grootste uitdagingen. Voor het snoeien, dunnen en plukken van peren zijn traditioneel veel seizoenarbeiders nodig. Omdat die steeds moeilijker te vinden zijn, zoeken wij bij Van der Velpen actief naar manieren om slimmer te werken. In samenwerking met onderzoeksinstellingen en partners nemen we deel aan een innovatief werkbesparingsproject dat inzet op efficiëntere technieken, nieuwe systemen en een totaalaanpak die economisch én ecologisch rendeert.

Inventiever snoeien

Een tekort aan ervaren snoeiers kan de boomgroei verstoren en de kwaliteit van de oogst in gevaar brengen. Daarom experimenteren we met deels mechanische snoei, waarbij roterende zaagbladen de koppen en scheuten inkorten. Nadien is er slechts beperkte manuele correctie nodig. Dit bespaart tijd en helpt ons om grotere percelen binnen het juiste seizoen gesnoeid te krijgen. Samen met onderzoekers bekijken we hoe bomen het best reageren op deze snoeivormen en welke boomstructuren zich er het meest voor lenen. Dit laat toe eenvoudigere snoeiregels te formuleren, personeel beter op te leiden en op termijn zelfs slimme snoeirobots aan te sturen.

Efficiënter dunnen

Bij de dunning kiezen veel telers nog voor handmatig werk, vooral uit voorzorg na nachtvorst. Maar dit vergt veel arbeid. In dit project onderzoeken we hoe chemische dunning efficiënter en veiliger kan worden toegepast. Dankzij nieuwe technieken – zoals remote sensing om de bloemintensiteit per boom te meten – kunnen taakkaarten worden gemaakt. Spuitmachines passen zo automatisch de juiste dosis toe. Ook wortelsnoei om de groei te sturen en vruchtzet te verbeteren kan op die manier variabel per boom worden toegepast. Zo combineren we precisie met arbeidsbesparing.

Slimmer plukken

De pluk blijft de meest arbeidsintensieve fase. Hoewel volwaardige plukrobots nog niet op de markt zijn, zetten we nu al hulpmiddelen zoals de Pluk-O-Trak of plukwagens in. Daarmee besparen we uren en werken we efficiënter. Ook hier speelt de boomvorm een belangrijke rol: lagere bomen met goed bereikbare vruchten zorgen voor sneller plukken. Deze aanpassingen maken de weg vrij voor een vlotte overstap naar toekomstige plukrobots.

Een totaalaanpak

Belangrijk in dit project is dat we niet enkel losse technieken uittesten, maar een geïntegreerde aanpak volgen. We kijken hoe snoei, dunning en pluk samen het best georganiseerd kunnen worden binnen ons bedrijfssysteem. Nieuwe percelen leggen we aan met het oog op arbeidsreductie, zodat we het potentieel van deze maatregelen maximaal benutten.

Toekomstgericht

Met deze werkbesparende maatregelen bouwen we aan een fruitteelt die technisch, economisch, ecologisch en sociaal duurzaam is. We willen de oogst en fruitkwaliteit behouden, de boomontwikkeling optimaal sturen én tegelijk het aantal benodigde manuren terugdringen. Dit maakt ons bedrijf minder afhankelijk van schaarse seizoenarbeiders en beter voorbereid op de toekomst.

Bij Van der Velpen geloven we dat innovatie in de praktijk moet bewezen worden. Daarom zetten wij onze boomgaard actief in als proeftuin, zodat we samen met onderzoekers en collega-telers de perenteelt stap voor stap slimmer, duurzamer en werkbesparender maken.